Browse Items (314 total)

  • Collection: Ailt ó Irisí an Phléaráca

Meitheal Forbartha na Gaeltachta: Clár Leader i bhfeidhm sa Ghaeltacht

https://www.cartlann.ie/files/original/85b03bd897596f3fc78508e17297a346.pdf
I samhradh 1991 tháinig os cionn 100 grúpa pobail, comharchumainn, coistí pobail le chéile i gcomhar le Roinn na Gaeltachta, Údarás na Gaeltachta agus Ollscoil na Gaillimhe chun an grúpa Meitheal Forbartha na Gaeltachta a bhunú.

Maitiú na Tamhnaí (1847-1923) - Diansaothraí agus Scoth Seanchaí

https://www.cartlann.ie/files/original/411317b8c7a0b62ffc838b406a19396c.pdf
Ba i nDoire Luanaigh, baile atá ag bordáil ar thrí mhíle soir ó shráidbhaile an Spidéil, a rugadh agus a tógadh Maitiú Ó Curraoin nó Maitiú na Tamhnaí, faoi mar a thugtaí air. D'réir mar instear ba fhear scolbánta crua fáiscthe é le…

Níl sibh ceart agus níl sibh sibhialta!'

https://www.cartlann.ie/files/original/5d346d5e5e1f8acb7c4fe6bd049cdf59.pdf
I 1969 dhúisigh Gaeltacht Chonamara. Thosaigh daoine ag eagrú, ag gearán, ag éilimh a gcearta, ag agóidíocht in aghaidh lucht údaráis, ag labhairt amach ar a son féin. Tarraingíodh aird go náisiúnta ar fadhbanna na Gaeltachta, ó thaobh…

Éamon a Búrc - ag cur síos ar ghábhadh a ndeachaigh sé tríd ar an bhfarraige

https://www.cartlann.ie/files/original/16f0bca99ff908c13bc7b18e31064a82.pdf
Sliocht as bailiúchán de scéalta ón seanchaí Éamon a Búrc arbh as an Aird Mhóir, Carna dhó. Tógadh an scéal seo as bailiúchán a chuir Peadar Ó Ceannabháin in eagar agus a d’fhoilsigh an Clóchomhar i 1983. Deirtear linn gur tharla an…

Campas - Idir Inis Oírr agus Enez Eusa na Briotáine

https://www.cartlann.ie/files/original/e9e7606e66ea129286ff4e22b92d52e7.pdf
'Séard a chiallaíonn an focal éigin 'campas' láthair nó suíomh ollscolaíochta. Is gluaiseacht Campas Eorpach Imshaoil a bunaíodh sa bhliain 1990 i tíortha an Chomhphobail. Tá sé mar aidhm aige grúpa scoláirí tríú leibhéil ó…

Logainmneacha: Dianghá le Cruinneas

https://www.cartlann.ie/files/original/419a8865b2c44cf5340396c4dfaa8dfc.pdf
Ó tosaíodh ag cur ainmneacha na mbailte in airde ag ceann chuile bhóithrín sa taobh seo tíre tá an-suim múscailte i logainmneacha. Gné fíorthábhachtach den stair áitiúil í seo agus ó tharla gurb ea níor mhór a bheith an-chúramach go…

Seandálaíocht Chonamara

https://www.cartlann.ie/files/original/6222cf77c315b647f41d6197c36c443e.pdf
Go dtí le fíor-ghairid ceapadh gur taobh tíre sceirdiúil, neamh-thorthúil a bhí i gConamara gan aon suíomhanna seandálaíochta ann. lad sin a bhí ann ceapadh nach raibh aon tábhacht ag baint leo. Shíl na húdair nár chónaí mórán…

Seán Chóilín Ó Conaire (1913-1991)

https://www.cartlann.ie/files/original/f4c123214ef88480cbdfec55c54270db.pdf
Thíos ar shochraid Dhiarmaidín Uí Shúilleabháin i gCúil Aodha a bhí go leor de phobal Éigse na hÉireann nuair a scaip an scéala go raibh Seán Chóilín Ó Conaire as Ros Muc, fonnadóir cáiliúil eile, caillte freisin. Níorbh ionann is…

500 Bliain tar éis Columbus

https://www.cartlann.ie/files/original/65d9d46666faf1bf536e3ce559b59afa.pdf
I mbliana tá An Bhreasail mar atá an chuid eile de thíortha Mheiriceá Theas ag comóradh ‘500 Bliain d'aimsiú an domhan nua’, agus scaipeadh na Críostaíochta go dtí ilchríocha eile. Ba mhaith le go leor againn gur ócáid nó ceiliúradh…

Tags: