Luíochán Upton (Gan Dáta)
Dublin Core
Title
Luíochán Upton (Gan Dáta)
Subject
Luíochán Gharraí Thancaird
Cogadh na Saoirse
Airm
Arm na Breataine
Cathal Ó Muirthile
Cogadh na Saoirse
Airm
Arm na Breataine
Cathal Ó Muirthile
Description
Déanann Pádraig Ó Snodaigh cur síos sa chlár seo ar an luíochán mór le rá a tharla i stáisiún traenach Gharraí Thancaird (Upton), Co. Chorcaí ar an 15 Feabhra 1921. Roinnt laethanta roimhe sin d’éirigh leis an IRA gunnaí agus piléir a thabhairt leo i ruathar ar thraein in aice leis an Driseán Beag, Co. Chorcaí, inar maraíodh saighdiúir de chuid arm na Breataine. Ag súil go ndéanfadh siad amhlaidh arís, dhírigh Cathal Ó Muirthile ar Gharraí Thancaird, ach tubaiste a bhí sa ruathar. Ghlac 14 Óglach páirt ann. Ní raibh ach 7 gcinn de ghunnaí acu eatarthu. Bhí beirt Óglach in ainm a rá leis an lucht ionsaithe cá raibh na saighdiúirí Sasanacha ina suí, ach níor éirigh leo é sin a dhéanamh. Anuas air seo, chuaigh 50 saighdiúir eile ar an traein sular shroich sí Garraí Thancaird, agus scaip siad ar fud na traenach. Chonaic Óglach amháin na saighdiúirí ag dul ar an traein, ach is ar rothar a bhí sé agus níor éirigh leis Garraí Thancaird a bhaint amach in am leis an scéal a insint do na hÓglaigh. Bhí na saighdiúirí Sasana níos oilte ná na hÓglaigh. Tosaíodh ag lámhach agus maraíodh seisear paisinéirí (ní fios cé a mharaigh iad) agus triúr Óglach – Pádraig Ó Súilleabháin, Seán Ó Faoláin agus Beairtle de Failbhe. Bhuail duairceas Ó Muirthile ina dhiaidh sin – chuir sé an milleán air féin – agus maraíodh é féin go gairid tar éis an luíocháin (Márta 1921).
Creator
Feiritéar, Breandán
Source
Cartlann RTÉ Raidió na Gaeltachta
Date
Gan Dáta
Contributor
Ó Snodaigh, Pádraig
Rights
© RTÉ Raidió na Gaeltacha. Gach Ceart Ar Cosaint.
Language
ga
Type
Fuaim
Identifier
40956
Is Referenced By
Extent
00:09
Spatial Coverage
Temporal Coverage
15/02/1921: Luíochán Gharraí Thancaird
11/02/1921: Luíochán an Driseáin Bhig
11/02/1921: Luíochán an Driseáin Bhig
Mediator
Feiritéar, Breandán
Bailiúchán
Tagairt
Feiritéar, Breandán, “Luíochán Upton (Gan Dáta),” Cartlann Ghaeltacht Chonamara, accessed December 25, 2024, https://ns.spunout.ie/items/show/654.